بخش دوم

امام خميني (ره) از ولادت تا رحلت

در روز بيستم جمادي الثاني 1320 هجري قمري مطابق با 30 شهريـور 1281 هجري شمسي ( 24 سپتامپر 1902 ميلادي) در شهرستان خمين از توابع استان مركزي ايران در خانواده اي اهل علـم و هجرت و جهاد و در خـانـدانـي از سلاله زهـراي اطـهـر سلام الله عليها, روح الـلـه المـوسـوي الخمينـي پـاي بـر خـاكدان طبيعت نهاد .
او وارث سجاياي آباء و اجدادي بـود كه نسل در نسل در كار هـدايـت مردم وكسب مـعارف الهي كـوشيـده انـد. پـدر بزرگـوار امام خمينـي مرحوم آيه الـله سيد مصطفي مـوسـوي از معاصريـن مرحـوم آيه الـلـه العظمـي ميرزاي شيـرازي (رض) كه پـس از آنكه ساليانـي چنـد در نجف اشـرف علـوم و معارف اسلامـي را فـرا گرفته و به درجه اجتهـاد نايل آمـده بـود بـه ايـران بازگشت و در خمـيـن ملجأَ مردم و هادي آنان در امـور دينـي بـود. در حـالـيكه بيـش از 5 مـاه از ولادت روح الـلـه نمي گذشت, طاغوتيان و خوانين تحت حمايت عمال حكومت وقت نداي حق طلبـي پـدر را كه در برابر زورگـوئـيهايشان بـه مقاومت بـر خاسته بـود, با گلـوله پاسـخ گفـتـنـد و در مـسير خمـيـن به اراك وي را بـه شهادت رسانـدنـد. بستگان شهيـد بـراي اجراي حكـم الهي قصاص به تهران (دار الحكـومه وقت) رهـسـپار شـدند و بر اجراي عـدالت اصـرار ورزيدند تا قاتل قصاص گرديد
بديـن ترتبيب امام خـميـني از اوان كـودكي با رنج يـتـيـميآشـنا و با مفهوم شهادت روبرو گرديد. وي دوران كـودكـي و نـوجـواني را تحت سرپرستي مادر مـومـنـه اش (بانـو هاجر) كه خـود از خاندان علـم و تقـوا و از نـوادگان مـرحـوم آيـه الـلـه خـوانسـاري ( صاحب زبـده التصانيف ) بوده است و همچنيـن نزد عمه مـكـرمه اش ( صاحبـه خانم ) كه بانـويي شجاع و حق جـو بـود سپري كرد اما در سـن 15 سالگي از نعمت وجـود آن دو عزيز نيز محـروم گـرديد .

هجرت به قم، تحصيل دروس تكميلي و تدريس علوم اسلامي
اندكـي پـس از هجرت آيه الله العظمـي حاج شيخ عبد الكريـم حايري يزدي ـ رحـمه الله عليه ـ ( نـوروز 1300 هـجـري شمسـي, مـطابق بـا رجب المـرجب 1340 هجـري قمـري ) امام خميني نيز رهـسپار حـوزه علميه قـم گرديد و به سرعت مراحل تحصيلات تكميلي علوم حـوزوي را نزد اسـاتيد حـوزه قـم طـي كرد. كه مـي تـوان از فرا گرفتـن تـتـمـه مباحث كـتاب مطـول ( در علـم معاني و بيان ) نزد مرحوم آقا مـيـرزا محمـد علـي اديب تهرانـي و تكميل دروس سطح نزد مرحـوم آيه الـله سيد محمد تقـي خـوانساري, و بيشتر نزد مرحـوم آيه الـله سـيـد عـلي يثربي كاشاني و دروس فـقـه و اصـول نزد زعيـم حـوزه قـم آيـه الـله العظمي حاج شيخ عبدالكريـم حايري يزدي ـ رضـوان الـلـه عليهـم نام برد .
پـس از رحلت آيه الله العظمـي حـايـري يزدي تلاش امـام خمينـي به همراه جمعي ديگر از مجتهديـن حـوزه علميه قـم به نـتيجـه رسـيـد و آيه الله العظمـي(رض) به عنـوان زعـيـم حـوزه عـلمـيـه عازم قـــم گـرديـد. در اين زمان, امام خمينـي به عـنـوان يـكـي از مـدرسيـن و مجتهديـن صـاحب راي در فـقـه و اصـول و فلسفه و عرفــان و اخلاق شناخته مي شد . حضرت امام طي سالهاي طولاني در حوزه علميه قـم به تدريـس چنديـن دوره فقه, اصـول, فلسفه و عرفان و اخـلاق اسـلامي در فيضيه, مسجـد اعظم, مسجـد محمـديه, مـدرسه حـاج ملاصـادق, مسجد سلماسي و ... همت گماشت و در حـوزه علميه نجف نيز قريب 14 سال در مسجـد شيخ اعظـم انصــــاري (ره) معارف اهل بـيت و فـقـه را در عاليترين سطـوح تدريـس نمود و در نجف بـود كه بـراي نخـستـيـن بار .مبانـي نظري حكـومت اسلامـي را در سلسله درسهاي ولايت فـقيه بازگـو نمود.

امام خميني (ره) در سنگر مبارزه و قيام
روحيه مبارزه و جهاد در راه خـدا ريـشـه در بينـش اعـتـقـادي و تربـيت و محيط خانـوادگي و شرايط سـيـاسي و اجـتماعي طـول دوران زندگي آن حضرت داشـتـه است. مـبارزات ايـشان از آغاز نـوجـوانـي آغـاز و سـيـر تكاملي آن به مـوازات تكـامـل ابـعاد روحي و عـلمي ايـشان از يكـسـو و اوضاع و احـوال سياسـي و اجتماعي ايـران و جـوامع اسـلامـي از سـوي ديگـر در اشكـال مخـتـلف ادامـه يـافـته است و در ســـال 41و1340 ماجراي انجمـنهاي ايالـتي و ولايـتي فرصـتـي پـديـد آورد تا ايـشان در رهبـريت قـيام و روحـانيـت ايـفاي نقـش كنـد و بـديـن تـرتـيـب قـيـام سراسري روحانيت و ملت ايـران در 15 خـرداد سال 1342 با دو ويـژگـي برجستـه يعني رهـبري واحد امام خمـيـني و اسلامـي بـودن انگـيـزه ها و شعارها و هدفهـاي قيام, سرآغـازي شـد بر فـصـل نـويـن مـبارزات مـلـت ايران كه بـعد ها تحت نام انقلاب اسلامي در جهان شناخـتـه و معرفـي گرديد امام خمـيـنـي خاطـره خـويـش از جنـگ بيـن المـلل اول را در حاليكه نـوجـواني 12 ساله بـوده چنين ياد مـي كند : مـن هـر دو جـنـگ بـيـن المللـي را يادم هست ... مـن كـوچـك بـودم لكـن مـدرسـه مي رفـتـم و سربازهاي شـوروي را در هـمان مركزي كه ما داشـتـيـم در خـمـيـن, مـن آنجا آنهـا را مي ديـدم و ما مـورد تاخت و تاز واقع مي شـديـم در جـنـگ بيـن المـلـل اول. حضـرت امام در جايي ديگر با ياد آوري اسامي بـرخي از خوانيـن واشـرار سـتمگر كه در پناه حكـومت مـركـزي بـه غـارت اموال و نواميـس مردم مي پرداختند مي فـرمايد : مـن از بچگي در جـنـگ بـودم ... ما مـورد زلقـي هـا بـوديـم, مـورد هـجـوم رجـبعلـيـهـا بــوديـم و خـودمان تفنگ داشتيـم و مـن در عيـن حالي كه تـقـريـبا شـايـد اوايـل بلوغم بود, بـچـه بودم, دور ايـن سنگـرهايي كه بـسـتـه بـود نـد در مـحل ما و اينها مي خـواسـتند هجـوم كـنند و غـارت كـنند, آنجا مي رفـتـيــم سنگرها را سركشـي مي كرديـم. كـودتاي رضا خان در سـوم اسفـند 1299 شمسـي كه بنابر گـواهـي اسـناد و مدارك تاريخـي و غـير قابـل خـدشـه بـوسيله انگليـسها حـمايت و سازمانـدهـي شـده بـود هـر چـنـد كـه بـه سلطنت قاجاريه پايان بخشيد و تا حـدودي حكـومت مـلوك الطـوايـفـي خـوانيـن و اشـرار پـاركنـده را محدود سـاخت اما درعـوض آنچـنـان ديكتاتـوري پديد آورد كه در سايـه آن هـزار فامـيـل بر سرنـوشـت مـلـت مظلـوم ايـران حاكـم شدند ودودمان پهـلـوي به تنهايي عهـده دار نقـش سابق خوانين و اشرار گرديد .
در چنين شرايطـي روحانيت ايران كه پـس از وقايع نهـضـت مشروطيت در تنگناي هجـوم بي وقـفـه دولتهـاي وقت و عـمال انگليسي از يكـسو و دشمـني هاي غرب باختگان روشنفـكر مـآب از سـوي ديگر قـرار داشت براي دفاع از اسـلام و حـفـظ موجـوديت خـويـش بـه تكاپـو افـتاد. آيه الـلـه العظمي حاج شيخ عـبدالـكريـم حايري بـه دعـوت علماي وقت قـم از اراك به ايـن شهـر هجرت كرد واندكـي پـس از آن امـام خـميـني كه با بـهـره گيري از استعداد فـوق العاده خـويـش دروس مقـدماتي و سطـوح حـوزه علميه را در خـميـن و ارا ك با سـرعـت طي كرده بود به قـم هجرت كـرد و عملا در تـحكيـم موقعيت حـوزه نـو تاسيـس قـم مـشاركـتي فعال داشت.
زمان چندانـي نگذشت كه آن حضرت در اعداد فضلاي برجـسته اين حـوزه در عرفـان و فلسفه و فقه و اصـول شنـاخته شـد.
پـس از رحلت آيـه اللـه العظمي حايري ( 10 بهمـن 1315 ه-ش ) حـوزه علميه قـم را خطر انحلال تهـديد مي كرد. عـلماي مـتـعهـد به چاره جويي برخاستند. مدت هشت سال سرپرستي حـوزه علمـيـه قـم را آيات عـظـام :
سيد محمد حجت, سيد صدر الديـن صدر و سيـد محـمـد تقـي خـوانساري -رضوان الـلـه عليهـم ـ بر عهده گرفتند. در ايـن فاصله و بـخصـوص پـس از سقوط رضاخان, شرايط براي تحقق مرجعيت عظمي فراهـم گرديد. آيه الله العظمي بروجردي شخصيت علمي برجسته اي بـود كـه مـي تـوانست جانشين مناسبـي براي مـرحوم حايري و حفـظ كيان حـوزه بـاشـد. ايـن پيشنهاد از سـوي شاگردان آيـه الـلـه حايري و از جمله امام خـمـيـنـي به سرعت تعقيب شـد. شخص امام در دعـوت از آيـه الـلـه بـروجردي براي هجرت به قـم و پذيرش مسئوليت خطـير زعامت حـوزه مجدانه تلاش كرد.
امام خمينـي كه با دقـت شـرايط سياسـي جامعه و وضعـيـت حـوزه ها را زير نظر داشت و اطـلاعات خـويش را از طريق مطالـعه مـستمر كتب تاريخ معاصـر و مجلات و روزنـامـه هاي وقـت و رفـت و آمـد بـه تهـران و درك محضر بزرگاني همچون آيـه الـلـه مـدرس تكـميل مي كرد دريافـته بـود كه تـنها نقـطـه امـيـد بـه رهـايـي و نجات از شـرايط ذلت باري كه پـس از شكست مشروطيت و بخصـوص پـس از روي كار آوردن رضا خان پديد آمده است, بيداري حوزه هاي عـلمـيـه و پيش از آن تضـميـن حيات حوزه ها و ارتبـاط معنـوي مـردم بـا روحـانيت مـي بـاشـد.
امام خميني در تعقيب هدفهاي ارزشمند خويش در سال 1328 طرح اصلاح اساس ساختار حـوزه علميه را با هـمـكاري آيـه الـلـه مـرتضـي حايـري تهـيـه كرد و بـه آيـه الـلـه بـروجردي پـيشـنهاد داد. ايـن طرح از سوي شاگردان امام و طلاب روشـن ضمير حـوزه مـورد اسـتقبال و حمايت قرار گرفت .
اما رژيـم در محاسباتـش اشـتـبـاه كرده بـود. لايحه انجـمـنـهاي ايالتي و ولايتي كـه به مـوجـب آن شـرط مسـلمان بودن, سوگـند به قرآن كريـم و مرد بـودن انـتخاب كـنـنـدگان و كانديـداها تغيير مـي يافت در 16 مهـر 1341 به تصـويب كـابـيـنـه اميـر اسـد الـلـه علـم رسيـد. آزادي انتخابات زنان پـوششـي براي مخفي نگـه داشـتـن هـدفـهاي ديگر بـود.
حذف و تغيير دو شـرط نخـست دقـيـقا بـه منظور قانـونـي كـردن حضـور عناصر بهايـي در مصـادر كـشـور انتخاب شـده بـود. چـنانكه قـبـلا نـيـز اشاره شد پـشتـيـبـاني شـاه از رژيـم صهـيـونيـستـي در تـوسعه مناسبات ايران و اسرائـيل شرط حمايـتهاي آمـريـكـا از شـاه بـود. نـفـوذ پـيـروان مـسـلك استعـمـاري بهـائـيت در قـواي سه گانه ايران ايـن شرط را تحقق مـي بخشيد. امام خمـيـنـي به هـمراه عـلماي بزرگ قـم و تهـران به محض انتشار خبر تصويب لايحه مـزبور پـس از تبادل نـظـر دسـت به اعـتـراضات همه جانبه زدند .
نقـش حضرت امام در روشـن ساختـن اهداف واقعي رژيـم شـاه و گوشـزد كـردن رسالت خطير علما و حـوزه هاي علمـيـه در ايـن شـرايـط بـسيـار مـوثـر وكارساز بـود. تلگرافـهـا و نامـه هـاي سرگـشـاده اعـتـراض آمـيز علما به شاه و اسـد الـلـه علـم مـوجي از حـمايـت را در اقـشار مخـتلف مردم برانگيخت. لحـن تلگرافـهـاي امام خمـيـنـي به شاه و نخست وزير تند و هشـدار دهنده بود. در يكـي از ايـن تلگرافها آمده بـود :
اينجانب مجددا به شما نصيحت مي كنـم كه بـه اطاعت خـداوند مـتعـال و قانـون اساسـي گردن نهيد واز عواقب وخـيـمـه تخلف از قـرآن و احـكام علماي ملت و زعماي مسلميـن و تخـلف از قانـون اساسي بـترسيد وعـمـدا و بـدون مـوجب مـمـلكت را به خطـر نـيـنـدازيد و الا علماي اسلام درباره شمـا از اظهار عقيـده خـودداري نخـواهنـد كـرد .
بديـن ترتـيـب ماجراي انجـمنهاي ايـالـتي و ولايـتـي تجربـه اي پيروز و گرانقدر براي ملت ايران بـويژه از آن جهـت بـود كـه طي آن ويـژگـيـهـاي شخصيتـي را شناخـتـنـد كه از هر جهـت براي رهـبـري امت اسلام شايسته بـود. باو جـود شكست شـاه در ماجـراي انجـمـنها, فـشـار آمريكـا بـراي انجـام اصلاحـات مـورد نظر ادامـه يافت. شـاه در ديـماه 1341 اصـول ششگانه اصلاحات خويـش را بر شمرد و خـواستار رفـراندوم شد . امام خميني بار ديگـر مراجع و عـلمـاي قـم را بـه نـشـست و چاره جويي دوباره فراخواند .
با پيشنهاد امام خميني عـيـد باسـتانـي نـوروز سـال 1342 در اعـتراض به اقدامات رژيم تحريـم شد. در اعلامـيه حضـرت امام از انـقـلاب سـفـيـد شاه بـه انقـلاب سـيـاه تعـبـيـر و هـمـسـويـي شـاه بـا اهـداف آمريكا و اسرائيل افـشا شده بود . از سـوي ديگـر, شـاه در مـورد آمادگي جامـعـه ايـران بـراي انجام اصلاحات آمـريكا به مـقامات واشـنگـتـن اطـمـيـنان داده بـود و نام اصـلاحات را انقـلاب سـفـيـد نهاده بـود. مخالـفت عـلما براي وي بسيار گران مي آمد .
امام خمـيـني در اجـتماع مردم, بي پروا از شخـص شـاه به عنـوان عـامل اصلـي جنايات و هـم پـيـمان بـا اسـرائـيـل ياد مـي كـرد و مـردم را بـه قـيام فرا مـي خـوانـد. او در سـخـنـراني خـود در روز دوازده فـرورديـن 1342 شديـدا از سـكـوت عـلماي قـم و نجف و ديگر بلاد اسلامي در مقابل جنايات تازه رژيـم انـتـقـاد كرد و فـرمـود : امـروز سكـوت هـمـراهي بـا دستگـاه جبـار است حضـرت امـام روز بعد ( 13 فرورديـن 42 ) اعلامـيـه معروف خـود را تحت عنـوان شاه دوستي يعني غارتگري منـتـشر ساخت .
راز تأثير شگـفت پـيـام امام و كـلام امـام در روان مخاطـبـيـنـش كه تا مرز جانـبازي پيـش مـي رفت را بايـد در هـمـيـن اصـالت انـديشه, صلابت راي و صـداقت بـي شـائبه اش بـا مـردم جستجـو كـرد .
سال 1342 با تحريـم مراسـم عـيـد نوروز آغـاز و با خـون مظـلـوميـن فيضيه خـونرنگ شد. شـاه بر انجام اصـلاحات مـورد نظـر آمـريكـا اصـرار مـي ورزيـد و امام خـمـيـني بر آگاه كردن مردم و قـيـام آنـان در بـرابـر دخـالتهاي آمـريكـا و خيـانـتهاي شاه پـافـشـاري داشـت. در چهـارده فرورديـن 1342 آيـه الله العظمـي حكيـم از نجف طـي تلگـرافـهـايي بـه علما و مراجع ايران خـواستار آن شد كـه همگـي به طـور دسـتـه جمـعي به نجف هجرت كنند. اين پيشنهاد براي حفـظ جان عـلما و كيان حـوزه ها مطرح شده بود .
حضرت امام بـدون اعـتـنا بـه ايـن تهـديـدها, پاسخ تلگـراف آيـه الـلـه العـظـمي حكيـم را ارسال نمـوده و در آن تاكيـد كرده بـود كـه هـجـرت دسـتـه جمـعي علما و خالـي كـردن حـوزه علميه قـم به مصلحت نيست .
امام خميـنـي در پيامـي( بـه تايخ 12 / 2 / 1342 ) به مناسـبـت چهـلـم فاجعـه فـيـضـيـه بـر همـراهـي عـلما و مـلت ايران در رويارويـي سـران ممـالك اسلامـي و دول عربـي بـا اسـرائيل غاصب تـاكيد ورزيد وپيمانهاي شـاه و اسـرائيل را محكـوم كرد

بخش دوم

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: